Almanya Eğitim Sistemi
Bu makalemizde ilköğretimden, yükseköğrenime kadar Almanya eğitim sistemi hakkında detaylı bilgiler paylaşarak, ülkemizden Almanya’ya eğitim amacı ile gitmek isteyen öğrencilere, birlikte eğitim alacakları Alman öğrencilerin yükseköğrenim derecesine ulaşıncaya kadar nasıl bir eğitim hayatından geçtiklerini göstermeyi amaçlıyoruz.
Almanya, 16 eyalete uyguladığı eğitim politikasında yüksek derecede özerklik tanıyan bir federal hükümet sistemine sahiptir. Berlin’deki Federal Eğitim Bakanlığı, finansman, mali yardım ve mesleki eğitim ve giriş koşullarının düzenlenmesinde rol oynamaktadır. Ancak eğitimin diğer yönlerinin çoğu, tek tek eyaletlerin veya “Bundesländer” in yetkisi altındadır.
Federal bir yasa olan “Hochschulrahmengesetz”, yükseköğrenim için kapsamlı bir yasal çerçeve sağlar. Koordinasyon organı, “Eğitim ve Kültür Bakanları Daimi Konferansı”, devletler arasında politikaların uyumunu sağlamakla görevlidir. Yönetmelikler ve kanunlar birçok alanda tutarlıdır, ancak kilit alanlarda hala önemli farklılıklar vardır. Örneğin yakın geçmişte, ortaöğretim süresinin uzunluğu eyaletten eyalete değişiklik gösterebiliyordu ve farklı eyaletlerdeki öğrenim ücretlerine farklı yaklaşımlar görülmekteydi. Bazı eyaletlerde ortaöğretim alan öğrenciler tamamen ücretsiz eğitim alabiliyorken bazı eyaletlerde yıllık 800 Euro’ya kadar çıkabilen bir ücret ödenmesi isteniyordu.
Almanya’da İlköğretim
Almanya’da zorunlu eğitim altı yaşında başlar ve çoğu eyalette dokuz yıl sürer. İlköğretim, Almanca eğitiminde tüm öğrencilerin aynı okul türünde eğitim gördüğü tek aşamadır. 1. sınıftan 4. sınıfa kadar neredeyse tüm Alman öğrenciler, aynı temel, genel konularda eğitim aldıkları “Grundschule” ye devam eder. Bu eğitimin sonunda, öğrenciler farklı ortaokul ve/veya lise türlerine geçerler.
Öğrenciler, akademik yeteneklerine göre okullara seçilir. Süreç genellikle “izleme” veya “akış” olarak adlandırılır. İzlendikleri mekanizma eyalete göre değişir. Çoğu eyaletteki ebeveynler, çocuklarını mesleki eğitimdeki orta öğretim okullarına göndermeyi veya onları üniversite hazırlık okullarına kayıt etmeyi seçerler. Bazı eyaletlerde, okul önerileri öğrencinin yeteneklerinin ve yeterliliklerinin izlenmesi ile yapılırken, bazı eyaletlerde, ödevlerdeki başarı ve not ortalamasına göre yapılır. Okul önerileri, özellikle 5. ve 6. sınıflarda bir akademik gözleme dayanarak ta yapılabilmektedir.
Bu izleme süreci eskisi kadar katı değildir ve mesleki alandaki öğrenciler daha sonraki bir aşamada üniversite hazırlık kursuna geçebilirler. Bazı eyaletlerde, farklı alanlardaki öğrencilerin aynı okulda eğitim gördüğü daha kapsamlı ortaokullar da bulunmaktadır. Ancak, hangi okula gideceğine dair karar, birçok öğrencinin akademik kariyerinde önemli bir faktör olmaya devam etmektedir.
Almanya’da Ortaöğretim
Almanya’da ortaöğretim sistemi hem orta hem de lise düzeylerinde birden çok programı içerir. Bu programlar, devam edilecek yola bağlı olarak mesleki becerileri veya yükseköğretim için hazırlığı amaçlar.
Ortaöğretim
Ortaöğretimde öğrencilere üst düzey mesleki program eğitimi verilir. En yaygın iki okul türü “Hauptschule” ve daha popüler olan “Realschule” dir. Her iki okulda eğitim ilkokuldan sonra başlar.
Hauptschule programları genellikle 9. sınıftan sonra sona erer ve “Zeugnis des Hauptschulabschlusses” Hauptschule bitirme sertifikası ile sonuçlanır. Hauptschule’de eğitim verilen mesleklerden bazıları Aşçı, Boya Ustası, Duvar Ustası, Fırıncı, Hasta Bakıcı, Çatı Ustası, Bahçıvan gibi. Hauptschule’den sonra şayet istenirse eksik dersler tamamlandıktan sonra Realschule’ye geçiş yapılabilir ve mesleki eğitim alanı bu şekilde genişletilmiş olur.
Realschule’de sunulan programlar akademik olarak daha zahmetlidir ve 10. sınıfa kadar sürer. Öğrenciler, “Mittlere Reife” (orta olgunluk) olarak da adlandırılan “Zeugnis des Realschulabschlusses” (Realschule bitirme sertifikası) ile mezun olurlar. Bu sertifika öğrencilerin daha geniş bir mesleki program yelpazesine ulaşmalarına ve Gymnasium adı verilen eğitime geçiş olanağı sağlar. Realschule’de eğitim verilen mesleklerden bazıları Hemşirelik, Diş Teknisyenliği, Elektrik Teknisyenliği, Satış Temsilciliği, Okul Öncesi Öğretmenlik (Kreş), Lojistik Uzmanı, Tıp Asistanlığı gibi.
Hauptschule ve Realschule dışında Gesamtschule ve Regionalschule/Gemeinschaftsschule adı verilen 2 okul türü daha vardır. Her iki okulda eğitim diğer okul türlerinde olduğu gibi ilkokuldan sonra başlar. Gesamtschule bünyesinde, Hauptschule, Realschule ve Gymnasium okullarını barındırır. Regionalschule bazı eyaletlerde Gemeinschaftsschule olarak adlandırılır ve bünyesinde Hauptschule ve Realschule okullarını barındırır.
Gymnasium
Alman öğrenciler üniversite eğitimi almak istediklerinde, akıllarına final sınavı olan ve genellikle öğrencilerin akademik kariyerleri üzerinde önemli bir etkisi olan “Abitur” gelmektedir. Abitur programları “Gymnasium” adı verilen okul türünde gerçekleştirilir. Bu okulda eğitim ilkokuldan hemen sonra başlar. Eğitim 12 veya 13. yılın sonunda biter.
Gymnasium müfredatı, diller, edebiyat ve sanat, sosyal bilimler, matematik ve doğa bilimleri dahil olmak üzere temel konuların zorunlu çalışmasına dayalı olarak yükseköğretime hazırlık amacıyla tasarlanmıştır. Eğitim, eyaletlerin eğitim bakanlıkları tarafından denetlenen titiz yazılı ve sözlü Abitur sınavı ile sona erer. Abitur sınavı standart bir içeriğe sahiptir.
Sınavın başarıyla tamamlanmasının ardından öğrenciler üniversitede okumak için “Zeugnis der allgemeinen Hochschulreife” adı verilen belgeyi alırlar. Almanya’da eğitim ücretsiz olduğundan, bu eşitlikçi eğitim anlayışı Almanların eğitime verdiği önemi göstermektedir. Abitur notu, öğrencilerin belirlenen kontenjana göre lisans programlarına kabul edilip edilmeyeceğini belirler. Bazı bölümlerde eğitime başlamak için bekleme süresi koyulabilir, örnek, tıp programlarına kabul için bekleme süresi 7 yıla çıkabilmektedir.
Almanya’da genel olarak üniversite eğitimine katılım oranlarında son yıllara göre gözle görülen bir artış yaşanmıştır. Almanya İstatistik Ofisi bir lisans programına yeni kayıt yaptıran öğrenci sayısının (yabancı öğrenciler hariç) son on yılda %40’tan fazla arttığını bildirdi. Alman Bilim Konseyi tarafından yapılan bir araştırmaya göre günümüzde Almanya yükseköğretim kurumlarına devam eden toplam öğrenci sayısı yaklaşık 3 milyonun üzerindedir.
Almanya’da Üniversite Türleri
Almanya’da, 120 üniversite, 57 sanat ve müzik üniversitesi ve üniversiteye eşdeğer kurum olan 213 uygulamalı bilimler üniversitesi (Fachhochschule) vardır. Üniversitelerden mezun olan öğrenciler gibi uygulamalı bilimler üniversitelerinde mezun olan öğrencilerde ”lisans mezunu” olarak kabul edilmektedir. Almanya’daki üniversite ve uygulamalı bilimler üniversitelerini ülkemizdeki üniversite derecesi ve önlisans derecesi ile karşılaştırmamalıyız. Çünkü Almanya’da uygulamalı bilimler üniversitelerinde verilen bölüm eğitimi ile ülkemizde önlisans bölümlerinde verilen eğitim arasında temel, büyük farklar vardır. Ayrıca Almanya’da uygulamalı bilimler üniversitelerinde (FH) verilen eğitimin süresi ve mezun olunan kredi sayısı üniversite eğitimi ile aynıdır (6-7 dönem).
İki kurum arasındaki temel fark, üniversitelerin temel araştırmaya dayalı bir eğitim vermesi ve doktora derecesi için eğitime devam edilebilmesidir. Uygulamalı bilimler üniversitelerinde (FH) verilen eğitim genellikle teori ve pratik odaklı olup, öğrencileri iş hayatına daha hızlı giriş yapmaları için hazırlar. Her iki kurum da lisans ve yüksek lisans dereceleri verir, ancak uygulamalı bilimler üniversitelerinin (FH) doktora derecesi verme hakkı yoktur. Uygulamalı bilimler üniversitelerinden mezun olan öğrenciler başka bir üniversitede yüksek lisans ve sonrasında doktora eğitimi alabilirler.
2020 yılında Almanya üniversitelerinde eğitim alan toplam öğrenci sayısı 2.9 milyondur. 2020 yılında yükseköğretim kurumlarında bilimsel araştırmalar için ayrılan bütçe 17.3 milyar Euro’dur. Tüm üniversitelere 2020 yılında ayrılan toplam bütçe 57.3 milyar Euro’dur. 2020 yılında uluslararası öğrenci sayısı 375 bin civarındadır. Çin, Hindistan, Avusturya ve Rusya’dan gelen öğrenciler Almanya’da en fazla yabancı öğrenci popülasyonunu oluşturmaktadır.
Bize iletişim sayfamızdan ulaşın, Almanya’da eğitim planınızı birlikte yapalım.
Almanya’da Eğitiminiz Burada Başlar.
Almanya’da Almanca üniversite ve yüksek lisans eğitimi hakkında tüm merak ettiklerinizi bize ulaşarak ücretsiz öğrenebilirsiniz.
